Nghệ thuật tranh đường phố, bích họa có mặt và phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam từ khá lâu. Những bức họa có màu sắc và nội dung hấp dẫn đã góp phần điểm tô sự sinh động cho các bức tường, khu phố ở nhiều nơi trên cả nước. Trong số đó, những bức bích họa đầy màu sắc tại hẻm Phùng Hưng, Hà Nội với quy mô và đầu tư kỹ lưỡng, khiến nơi đây trở thành điểm đến thu hút du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng.
Hẻm bích họa Phùng Hưng là địa điểm thu hút đông đảo du khách đến tham quan và chụp ảnh tại Hà Nội
Hẻm bích họa Phùng Hưng nằm trên con đường cùng tên tại thủ đô Hà Nội được ra mắt công chúng vào 2/2/2018, bao gồm 19 tác phẩm mô tả lại khung cảnh sinh hoạt, những nét kiến trúc độc đáo của Hà Nội trước năm 2000. Đây là thành quả của dự án “Đưa nghệ thuật vào không gian sống" do UBND quận Hoàn Kiếm kết hợp với Chương trình Định cư Con người Liên Hợp Quốc và Quỹ giao lưu quốc tế Hàn Quốc thực hiện. Và hẻm bích họa Phùng Hưng cũng chính là sự tiếp nối sau sự thành công của dự án làng bích họa Tam Thanh, Tam Kỳ, Quảng Nam.
Hẻm bích họa Phùng Hưng là dự án nghệ thuật công cộng hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc
Trong 19 bức bích họa trên vòm cầu đường sắt kéo dài từ phố Lê Văn Linh tới Hàng Cót có 11 bức họa của họa sĩ Việt Nam, 8 bức của họa của họa sĩ Hàn Quốc với những góc nhìn và cảm nhận khác nhau về Hà Nội xưa đã góp phần tạo nên một chuỗi tác phẩm nghệ thuật đa sắc và đa chiều. 19 bức tranh được vẽ trên nền gỗ bằng sơn và golden acrylics, có độ bền từ 5 đến 10 năm, sau đó ốp cứng vào các mái vòm này, do đó nó sẽ không có bất kì ảnh hưởng nào đến kết cấu của công trình vòm cầu. Đặc biệt, chất liệu để vẽ tranh đã được xử lý qua lớp chống nước đảm bảo giữ màu bền đẹp trong thời gian dài dành cho các bức tranh.
19 bức tranh được vẽ trên nền gỗ bằng sơn và golden acrylics, có độ bền từ 5 đến 10 năm
Bên cạnh chất liệu sơn, các họa sĩ còn tạo dựng những mô hình 3D sống động bằng những sợi dây diện nhỏ mang đến cảm giác chân thật cho người xem, chưa dừng lại ở đó họ còn cho cả điêu khắc và sử dụng “hiện vật”: xe máy, máy nước, xô, tạp dề cắt tóc,... nhằm tái hiện tại khung cảnh Hà Nội một thời đã xa.
Chiếc xe máy cổ tăng thêm phần chân thật cho dự án nghệ thuật tại đây
Tương ứng với mỗi bức họa là một hình ảnh quá khứ thân thương. Đấy là hình ảnh khu phố cổ Hà Nội sầm uất, mô hình máy nước công cộng – địa điểm từng giữ vị trí vô cùng quan trọng với người dân phố Phùng Hưng trong thời bao cấp, người phụ nữ với gánh hàng bông thân thuộc, cảnh ông đồ ngồi viết câu đối, chuyến tàu điện đông đúc người, cửa hàng bách hóa tổng hợp xưa trên phố Tràng Tiền hay khung cảnh phố hàng Mã rực rỡ ánh đèn lồng mỗi độ Trung thu về.
Thông qua từng bức họa, người dân Hà Nội như được bước qua cánh cổng thời gian, lội ngược dòng về quá khứ, về thời điểm thiếu thốn, khó khăn lắm điều nhưng có những điểm thú vị rất riêng.
Khu phố cổ Hà Nội được tái hiện sinh động bằng những nét bút tinh xảo tại hẻm Phùng Hưng
Hình ảnh chuyến tàu điện đông đúc ngày ấy
Theo như chia sẻ với phóng viên của VOV5 về dự án hẻm bích họa Phùng Hưng, họa sĩ Nguyễn Thế Sơn – một trong những họa sĩ nổi tiếng đã tham gia đóng góp công sức không nhỏ cho dự án này, đã nói: “Đây là dự án mà lần đầu tiên đưa nghệ thuật đương đại ra ngoài đường phố. Đặc trưng của một dự án nghệ thuật đương đại là ngoài việc có thể nhìn nhận tác phẩm về mặt hình thức là tranh vẽ thì còn có sắp đặt đa phương tiện. Ở đó có đủ các loại hình từ nhiếp ảnh, vẽ 3D, điêu khắc đến trò chơi tương tác. Người xem không chỉ chụp ảnh thông thường mà còn có thể tương tác với các tác phẩm đó. Ngoài tương tác về mặt cơ học còn là tương tác về mặt tư duy. Khi làm dự án này, những người thực hiện đều phải tìm hiểu về lịch sử của bức tường Phùng Hưng cũng như lịch sử của khu phố cổ Hà Nội.
"Hẻm bích họa Phùng Hưng là dự án mà lần đầu tiên đưa nghệ thuật đương đại ra ngoài đường phố"
Mọi người khi xem các tác phẩm tại phố bích họa Phùng Hưng sẽ nhớ lại những ký ức của con phố Phùng Hưng cũng như Hà Nội. Nghệ thuật công cộng ở đây đã gắn liền với cảnh quan, nó đánh thức ký ức của cộng đồng, của những người Hà Nội cũng như những người không ở Hà Nội nhưng đến du lịch, tham quan thủ đô.”
"Mọi người khi xem các tác phẩm tại phố bích họa Phùng Hưng sẽ nhớ lại những ký ức của con phố Phùng Hưng cũng như Hà Nội"
Thực tế đúng với những gì họa sĩ Nguyễn Thế Sơn chia sẻ, khi đến với hẻm bích họa Phùng Hưng, ngoài việc chụp ảnh và ngắm nhìn những tác phẩm nghệ thuật sắc sảo, du khách sẽ còn tìm thấy được các giá trị văn hóa – lịch sử vô cùng đẹp đẽ của một Hà Nội xưa do bàn tay tài hoa của những người nghệ sĩ thể hiện một cách tinh tế, đầy cuốn hút. Từ đó người xem có cái nhìn rõ hơn về nghệ thuật đương đại đường đường phố.
Hình ảnh quen thuộc của người phụ nữ Hà Nội nặng trĩu trên vai gánh hoa tươi sắc
Nếu đã trót yêu những bóng hình mộc mạc của một Hà Nội xưa, thì hẻm bích họa Phùng Hưng là sẽ địa điểm không thể bỏ qua khi đi du lịch Hà Nội. Chậm rãi bước trên con phố nhỏ, thong thả len vào 19 cánh cổng thời gian, chiêm nghiệm bức tranh quá khứ đầy sống động để yêu thêm vùng đất và con người chốn thủ đô.
